Sử dụng máy sấy (nhà sấy) năng lượng mặt trời sẽ mang lại những lợi ích vượt bậc cho người dùng, trong đó phải kể đến hàng đầu là giúp tiết kiệm ít nhất 80% năng lượng so với máy sấy bơm nhiệt cùng công suất. Ngoài ra, máy sấy năng lượng mặt trời giúp rút ngắn 40% thời gian sấy so với phương pháp sấy tĩnh vĩ ngang, không lo tốn điện, không phụ thuộc vào thời tiết và chất lượng nông thủy sản được nâng cao.
 |
| Một phiên bản máy sấy năng lượng mặt trời đang được triển khai lắp đặt (Ảnh minh họa, nguồn Internet) |
Sấy là quá trình tách ẩm từ vật liệu. Điều kiện cần thiết để sấy khô là phải cấp nhiệt làm bay hơi nước trong vật sấy, đồng thời dùng không khí thổi vào để mang hơi nước đi. Bẫy nhiệt từ năng lượng mặt trời sử dụng nguyên lý hiệu ứng nhà kính. Hơi nước sinh ra được mang đi bởi không khí đi ngang qua vật sấy. Không khí chuyển động nhờ quá trình đối lưu tự nhiên hoặc do cưỡng bức (sử dụng quạt).
Công nghệ sấy sử dụng năng lượng mặt trời là nguồn năng lượng sẵn có, siêu sạch và miễn phí, chi phí bảo dưỡng thấp, an toàn đối với người sử dụng, nhiệt độ sấy không quá cao, hơi ẩm được đưa ra khỏi sản phẩm từ từ, an toàn cho chất lượng sản phẩm (khác nhiều so với sấy cưỡng bức).
Với thiết bị sấy sử dụng năng lượng mặt trời gián tiếp, bức xạ mặt trời không trực tiếp chiếu vào sản phẩm sấy mà thông qua không khí được làm nóng bởi bộ thu nhiệt từ năng lượng mặt trời, quá trình tuần hoàn không khí thường sử dụng quạt cưỡng bức, sẽ làm cho nhiệt độ sấy cao hơn, thời gian sấy ngắn hơn và chất lượng sản phẩm sấy được tốt hơn.
Đối với một số thiết bị sấy cho các sản phẩm đặc biệt hoặc cần có thời gian sấy dài, ta thường dùng thêm nguồn năng lượng phụ để đề phòng những lúc trời không nắng hoặc sấy vào ban đêm. Công nghệ khí hóa nhiên liệu sinh khối rất thích hợp để làm nguồn năng lượng phụ này. Năng lượng mặt trời có thể dùng để sấy nhiên liệu sinh khối, chính là tích năng lượng thêm cho nhiên liệu sinh khối.
 |
| Máy sấy năng lượng mặt trời giúp rút ngắn 40% thời gian sấy (Ảnh minh họa, nguồn Internet) |
Hai công nghệ đều sạch và thân thiện với môi trường, khi kết hợp với nhau đem lại lợi ích lớn về kinh tế cũng như thỏa mãn về yêu cầu kỹ thuật, tiết kiệm năng lượng trong công nghệ sấy.
Công nghệ sấy sử dụng năng lượng mặt trời ở nước ta đã được Trung tâm Năng lượng – Máy nông nghiệp thuộc Đại học Nông lâm TP. HCM nghiên cứu triển khai mạnh mẽ và hiệu quả tiết kiệm năng lượng đã được kiểm chứng. Hiện cũng có thêm nhiều công ty giải pháp công nghệ thông minh đang phát triển sâu hơn về lĩnh vực này.
Trong khoảng 20 năm phát triển, nhiều kiểu dàn sấy năng lượng mặt trời đã được thử nghiệm. Lò sấy năng lượng mặt trời dạng sàng phẳng (Flat –bed) cho chất lượng sấy hạt tốt, giá thành hạ lại dễ lắp đặt và vận hành, được thị trường chấp nhận và chiếm khoảng 25 – 35%. Hiện có hơn 3.000 máy sấy lúa năng lượng mặt trời có công suất 4 – 8 tấn /mẻ đã được sử dụng, hỗ trợ đắc lực cho việc giảm thất thoát sau thu hoạch.
Loại máy sấy SRA (sấy Reversible – Air) bắt đầu nghiên cứu triển khai từ năm 1999, được thử nghiệm với nhiều loại nông sản: gạo, ngô, cà phê, lạc, ớt…bằng công nghệ vòng khí tuần hoàn. Công suất sấy khá rộng từ 2 tấn đến 12 tấn/mẻ sấy. Cho đến nay 600 máy sấy SRA đã được triển khai sử dụng.
Năng lượng mặt trời được coi là nguồn năng lượng ưu việt trong tương lai, đó là nguồn năng lượng sẵn có, siêu sạch và miễn phí. Việt Nam là nước có tiềm năng về năng lượng mặt trời, trải dài từ 8 độ vĩ Bắc đến 23 độ vĩ Bắc, có cường độ bức xạ mặt trời tương đối cao, bình quân có 2.000 – 2.500h nắng mỗi năm, trị số tổng xạ từ 100 – 175 kcal/cm2/năm. Việc sử dụng năng lượng mặt trời sẽ đem lại hiệu quả kinh tế lớn, đồng thời, bảo đảm sự bền vững của môi trường.
Điệp Lưu
